گرمازدگی سن و سال نمی‌شناسند، از کودک تا افراد مسن در این روزهای گرم سال ممکن است آن را تجربه کنند و دچار علائمی مانند حالت تهوع، سرگیجه، سردرد، درد عضلات و … شوند.

گرمازدگی یک موقعیت حاد و تهدید کننده برای زندگی است. در این حالت به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت بدن در هوای گرم، تولید بیش از حد گرما در بدن و یا بروز هر دو حالت، سیستم تنظیم کننده دمای بدن از کار می‌افتد. در این حالت بدن نمی‌تواند گرمای اضافی را دفع کند؛ بنابراین دمای بدن افزایش می‌یابد، در نتیجه می‌تواند اندام‌های اصلی را تخریب کند.

گرمازدگی علائمی مانند سرگیجه، ضعف و غش، ادرار زرد تیره یا نارنجی و سردرد و اسهال دارد.

علائم گرمازدگی چیست؟

علائم گرمازدگی متنوع است؛ به طوری که در اثر بروز چنینی حالتی پوست خشک و داغ خواهد شد و همچنین تنفس کوتاه و سریع شده و نبض تند و کند می‌شود. همچنین دمای بدن به بیش از 40 درجه می‌رسد و فرد دچار سردرد، گرفتگی عضلات، گشادی مردمک چشم ضعف و خستگی، کشیدگی و درد عضلات، استفراغ و تهوع، پوست رنگ پریده و چسبناک می‌شود. همچنین سرگیجه، ضعف و غش، ادرار زرد تیره یا نارنجی و سردرد و اسهال از جمله نشانه‌های دیگر گرما زدگی است.

از طرفی گرمازدگی بر روی خلقیات روحی و روانی تاثیر می‌گذارد به طوری که فرد گرمازده گاهی سخنان بی ربط می‌گوید. گیجی، رفتار پرخاشگر، آشفتگی و هیجان، توهم، بی حالی، رخوت و بی حسی  و  حتی در برخی موارد تشنج می‌تواند از علائم گرمازدگی باشد.

درمان گرمازدگی چیست؟

متخصصان پزشکی برای در امان ماندن از گرمازدگی و جلوگیری از آفتاب سوختگی توصیه‌های خاصی دارند. نور خورشید در کنار مزایایی که دارد سبب آسیب‌های پوستی نیز می شود؛ اشعه‌های موجود در نور خورشید می‌توانند بعضا آسیب‌های جبران ناپذیری به پوست وارد کند.

اشعه‌های نورخورشید را بشناسید

اشعه ماورا بنفش (UV) شکلی از تابش غیریونیزان است که توسط خورشید و منابع مصنوعی مانند دستگاه‌های سولاریوم ساطع می‌شود. در حالی که فوایدی از جمله تامین ویتامین D برای افراد دارد، اما می‌تواند برای سلامتی نیز خطراتی ایجاد داشته باشد.

اشعه ماورا بنفش بر اساس طول موج آنها به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:

·       فرابنفش  A(UVA)

·       ماوراء بنفش B(UVB) 

·       فرابنفش C(UVC)

تقریباً تمام اشعه ماورا بنفش که به زمین می‌رسد UVA است و مقداری هم اشعه UVB دار.  نکته قابل توجه اینجاست که اشعه UVA و UVB هر دو می‌توانند بر روی سلامت ما اثرگذار باشند، اما UVA عمیق تر به پوست نفوذ می‌کند و در طول سال ثابت تر است.

مزایای جذب اشعه ماورا بنفش

ویتامین D به بدن در جذب کلسیم و فسفر از مواد غذایی کمک می‌کند و به رشد استخوان‌ها یاری می‌رساند. سازمان بهداشت جهانی 5 تا 15 دقیقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید را 2 تا 3 بار در هفته توصیه می‌کند. اما اشعه ماورا بنفش معایبی هم دارد؛ آفتاب سوختگی به دنبال قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید و اشعه ماورا بنفش در مدت زمانی کوتاه است. این عارضه پیری زودرس و احتمال بروز سرطان پوست را به دنبال دارد. در صورت عدم استفاده از محافظ چشم، قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش خطر ابتلا به بیماری‌های چشم را افزایش می‌دهد.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند

·       افرادی که زمان زیادی را زیر نور خورشید بگذراند یا دچار آفتاب سوختگی شوند

·       افرادی که پوست، مو و چشم‌های رنگ روشن دارند

·       کسانی که انواع داروهای خوراکی و موضعی مانند آنتی بیوتیک‌ها، قرص‌های ضد بارداری و محصولات بنزوئیل پراکسید و همچنین برخی از لوازم آرایشی که ممکن است باعث افزایش حساسیت پوست و چشم به UV در انواع پوست شود را مصرف می‌کنند.

·       کسانی که یکی از اعضای خانواده آن‌ها مبتلا به سرطان پوست باشد

·       افرادی که بالای 50 سال سن دارند

چگونه از سلامت خود محافظت کنیم؟

·       در سایه بمانید (به ویژه در ساعات نیم‌روز)

·       لباس‌هایی بپوشید که بازوها و پاهای شما را بپوشاند.

·       برای سایه انداختن صورت، سر، گوش ها و گردن از کلاه لبه پهن استفاده کنید.

·       از عینک‌هایی استفاده کنید که اشعه‌های فرابنفش  A(UVA)و ماوراء بنفش B(UVB) را مسدود می‌کند.

·       برای محافظت در برابر UVA و UVB از کرم ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) 15 یا بالاتر استفاده کنید.

نکته بسیار مهم این است که از برنزه شدن با دستگاه سولاریوم خودداری کنید. این روش برنزه کردن به ویژه برای افراد جوان خطرناک است. افرادی که در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی دستگاه سولار را برای برنزه شدن انتخاب می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به ملانوم (نوعی سرطان پوست) هستند.

هنگام مواجهه با فردی که دچار گرمازدگی شده است باید اقدامات زیر انجام شود:

• فرد را به جای خنک منتقل کنید، مصدوم دراز بکشد و پاهای او را بالا بیاورید.
• لباس های مصدوم را درآورده، ملحفه خیس روی فرد انداخته و آب ولرم روی بیمار بپاشید. حمام گرفتن برای افراد هوشیار توصیه می شود.
• برای تسریع دفع حرارت از کولر یا پنکه استفاده کنید. از قرار دادن کیسه های یخ در کشاله ران، زیر بغل، زانو، مچ دست و پا نیز می توان استفاده کرد.
• در صورتی که فرد هوشیار باشد می توان او را تشویق کرد تا کم کم آب یا یک نوشیدنی خنک بنوشد.محلولORSیا محلول آب و نمک و شکر(یک قاشق چای خوری نمک با 8 قاشق چای خوری شکر در یک لیتر آب) در این شرایط مفید است.
• حوله نم دار روی پیشانی و عضلات فرد گرما زده قرار دهید ودرصورت هوشیاری می توان مصدوم را داخل وان یا لگن آب سرد قرار داد.
• به محض خنک شدن بدن فرد، عمل خنک کردن (در آب سرد یا به شکل دیگر) را متوقف کنید و اگر دمای بدن او مجدداً افزایش یافت، عمل خنک کردن را مجدد شروع کنید.
• ماهیچه های گرفته و گرمازده فرد را ماساژ دهید.
• اگر نشانه های گرمازدگی بهبود نیافت یا وخیم تر شد، بیمار را سریعا به مرکز درمانی منتقل کنید.
• بهتر است در هنگام سفر در گرمای تابستان علاوه بر نوشیدن آب ، چند عدد خیار و نمک در اختیار کودکان قرار دهید.
• شربت آبلیمو و خاک شیر و دوغ  تامین کننده  آب و املاح از دست رفته بدن  هستند. نوشیدن نوشابه در گرما مناسب نیستند.

مرکز درمان در منزل دم

شایان ذکر است مرکز خدمات تخصصی درمان در منزل (دَم) سازمان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران آماده ارائه خدمات پزشکی در منزل به شهروندان تهرانی است.
• ویزیت پزشک عمومی و متخصص
• خدمات توانبخشی از جمله فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، ماساژ درمانی
• خدمات پرستاری و تزریقات، انجام تست کرونا و نمونه گیری و آزمایش
• اجاره تجهیزات پزشکی
• رادیولوژی و سونوگرافی
• دندانپزشکی در منزل
• بینایی و شنوایی سنجی
• مراقبت از بیمار و سالمند
• خدمات ICU در منزل
• فوتوتراپی
• ترمیم زخم و پانسمان
• صدور گواهی فوت به صورت شبانه روزی
شهروندان تهرانی در صورت نیاز به دریافت خدمات درمانی مذکور در منزل کافی است با شماره تلفن ۶۴۰۶۴_۰۲۱ تماس حاصل فرمایید و یا به آدرس اینترنتی  www.dam.clinic مراجعه نمایید.