نوار قلب یکی از ابزارهای مهم و کاربردی پزشکی برای بررسی عملکرد قلب است. پزشک با استفاده از این ابزار به راحتی می تواند مشکلات و بیماری‌های قلبی را تشخیص دهد.
این ابزار از ابتدای اختراع تاکنون اطلاعات بسیار مهم و حیاتی را در اختیار پزشکان قرار داده است. انجام نوار قلب در حیطه پزشکی به قدری ضروری است که امروزه دستگاه های قابل حمل نیز تولیده شده اند تا در حین این آزمایش آسایش بیمار فراهم شود.
تاریخچه نوار قلب
نوار قلب که نام دیگر آن الکتروکاردیوگرام است در سال 1903 برای کمک به تشخیص بیماری های قلبی اختراع شد و جزء مهم‌ترین دستاوردهای پزشکی محسوب میشود. روش الکتروکاردیوگرافی ردیابی گرافیکی (الکتروکاردیوگرام ECG،EKG) است که به وسیله آن جریان الکتریکی تولید شده توسط عضله قلب، هر ضربان قلب را شناسایی و اطلاعات به دست آمده را ضبط می کند.
برای آنکه با عملکرد نوار قلب آشنا شویم ابتدا باید عملکرد قلب را به بدانیم. سیگنال های الکتریکی در نقاط خاصی از قلب تولید می‌شوند، سپس این سیگنال های الکتریکی در مسیر مشخصی در سراسر قلب منتقل می‌شوند. این پیام های الکتریکی در نهایت باعث تولید تپش یا ضربان قلب شده و همین تپش باعث انقباض ماهیچه‌های قلب میشود. بنابراین خون در سرتاسر بدن منتقل میشود.
اما بروز مشکلات قلبی روند طبیعی سیگنال ها و تپش قلب را تغییر می دهد. متخصصان از نوار قلب برای اندازه‌گیری سیگنالهای الکتریکی، ضربان قلب نرمال، بررسی صدای قلب و عملکرد آن در جهت تشخیص بیماری‌ها و مشکلات قلبی استفاده می‌کنند.
نوار قلب چگونه است؟
نوار قلب در اثر اتصال 10 الکترود به بخشهای مختلف بدن گرفته میشود. این نوار فعالیت الکتریکی قلب را بر روی کاغذ و یا صفحه‌ی مانیتور ثبت می‌کند و بر اساس آن می‌توان برخی از اشکالات و اختلالات قلبی را تشخیص داد. زمانی که طول موج های نشان داده شده کوتاه تر و یا بلندتر از حد نرمال باشد و یا فاصله‌ی دو موج از هم تغییر کند، شکل موج‌ها برعکس و بدون قله شود و یا قبل و بعد از موج ها افتادگی وجود داشته باشد، باید به وجود بیماری قلبی شک کرد.
نوار قلب در تشخیص اختلالات قلب مانند گرفتگی رگ قلب، علل درد قفسه سینه، ضخم شدن دیواره های قلب، حمله قلبی، آریتمی قلبی، ضربان نامنظم قلب، نارسایی قلبی و … به پزشک کمک می کند. ضمن اینکه نوار قلب می تواند حملات قلبی خاموش را نیز نشان دهد. حمله‌ی قلبی خاموش نوعی از حمله‌ی قلبی است که با علائم واضحی همچون تنگی نفس، حالت تهوع یا درد قفسه سینه همراه نیست و فرد متوجه حمله قلبی نمی شود.
نحوه گرفتن نوار قلب
نوار قلب ابزاری است که کارآیی ساده و روشی سریع دارد. برای انجام این تست نیازی نیست بیمار آمادگی خاصی داشته باشد و امکان انجام آن در مطب پزشک، کلینیک یا بیمارستان و حتی در منزل امکان پذیر است.
مراحلی که معمولا بیمار برای گرفتن نوار قلب طی می کند:
- ابتدا بیمار دراز می کشد
- لباس‌هایی که قفسه‌ی سینه را می‌پوشاند را در می آورد
- سپس پزشک الکترودهایی را به بازوها، پاها و قفسه‌ی سینه وصل می‌کند. این الکترودها حسگرهایی هستند که به پوست فرد می‌چسبند.
- سپس در طول هر ضربان قلب، الکترودها اندازه و جهت ضربان‌های الکتریکی را در قلب فرد اندازه‌گیری می‌کنند.
- یک رایانه‌ی متصل به الکترودها، فعالیت قلب فرد را ثبت می‌کند. فعالیت الکتریکی قلب فرد ممکن است بر روی یک مانیتور یا یک نسخه‌ی چاپی ظاهر شود.
- زمانی که آزمایش تمام شد، پزشک الکترودها را از روی پوست فرد بر می‌دارد.
چه زمانی باید نوار قلب بگیریم؟
نوار قلب به زمان یا سن خاصی محدود نمی‌شود. هر زمانی و در هر سنی بنابر تشخیص پزشک ممکن است نیاز به انجام این آزمایش داشته باشید. امروزه در اکثر مراکز درمانی نوار قلب گرفته میشود اما گاهی رفتن به مراکز درمانی برای برخی از بیماران سخت و مشکل است. از همین رو دستگاههای پرتابل و قابل حمل ساخته شده که با استفاده از آنها به راحتی می توان در منزل نوار قلب گرفت. بدین ترتیب افرادی که برای رفتن به مراکز درمانی با مشکل مواجه هستند می توانند در منزل از این دستگاه بهره مند شوند.
نوار قلب در منزل چگونه گرفته میشود؟
نوار قلب در منزل به این ترتیب صورت می گیرد که تکنسین دستگاه پرتابل نوار قلب را همراه خود می آورد که ۱۰ الی ۱۵ الکترود به کمک سیم به این دستگاه وصل شده است. در ابتدا قفسه سینه، بازو و پای بیمار ژل زده میشود و الکترودها به بخشهای ژل زده شده وصل میشود و بعد از چند دقیقه نوار قلب از طریق دریافت سیگنالهای ارسال شده آماده و به بیمار یا اعضای خانواده او تحویل داده میشود.
چه زمانی از نوار قلب در منزل بهره ببریم؟
نوار قلب یک آزمایش ساده اما کاربردی و کم هزینه برای اطلاع از بیمار از بیماری های قلبی است. اما نمی توان بدون داشتن علامت بیماری یا ناراحتی به صورت خودسرانه نوار قلب گرفت. در صورت وجود علائم اختلالات قلبی از آنجایی که بهتر است بیمار بدون حرکت و فعالیت باشد، بهتر است که از نوار قلب در منزل استفاده کند. در صورتی که بیمار علامت های زیر داشته باشد گرفتن نوار قلب در منزل تجویز میشود:
- احساس درد شدید در ناحیۀ قفس سینه
- داشتن تپش قلب شدید
- احساس درد شدید در قلب
- مشکل در نفس کشیدن
- احساس درد هنگام تنفس
چرا نوار قلب در منزل؟
زندگی در شهرهای صنعتی از یک سو مشغله های کاری افراد را دوچندان کرده و از طرفی ترافیک های سنگین شهری ایجاد کرده است. در این شرایط خدمات پزشکی و پرستاری در منزل نیز به دلیل استقبال از آن گسترش یافته است. نوار قلب در دسته خدماتی است که ارائه آن در منزل مرسوم بوده و به دلیل نیاز به عدم تحرک بیمار در زمان بروز حملات قلبی، گزینه مناسبی برای بیماران محسوب می شود.
تفاوت نوار قلب در منزل با مراکز پزشکی چیست؟
امروزه دستگاه های نوار قلب قابل حمل با دقت بالا همانند دستگاه های مراکز پزشکی جریان الکتریکی تولید شده توسط عضله قلب در هر ضربان را شناسایی و اطلاعات به دست آمده را ضبط می کند. کیفیت نوار قلب در منزل و بیمارستان ها تفاوتی ندارد و در هر دو روش کیفیت آزمایش به یک اندازه است. تمامی دستگاه های پزشکی پرتابل و قابل حمل از کیفیت بالایی برخوردار هستند. موضوع مهم تشخیص بیماری و تفسیر نوار قلب توسط پزشک متخصص قلب است.
نوار قلب در منزل چطور آماده شویم؟
مرکز درمان در منزل دم جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران امکان انجام نوار قلب در منزل را برای بیماران فراهم کرده است. خدمتگیران می توانند از طریق شماره 64064-021یا سایت dam.clinic در خواست خود را ثبت کنند.
پس از گرفتن نوار قلب توسط تکنسین، نتایج عملکرد قلب بر روی صفحه کامپیوتر به طور کامل نمایش داده می شود. همچنین نمودار عملکرد قلب بر روی یک برگه پرینت گرفته و کارشناس آن را به شما تحویل می دهند. فقط کافیست که برگه نوار قلب را به پزشک متخصص نشان دهید تا وضعیت سلامتی قلب شما را برایتان شرح دهد.
مزایای انجام نوار قلب در منزل
- نبود استرس و ناآرامی در محیط داخل خانه
- کاهش زحمت و هزینهی رفت و آمد به بیمارستان
- صرفه جویی در وقت انجام معاینه و تست
- عدم نیاز به رزرو نوبت
- تشخیص زودهنگام بیماری‌های قلبی
- امکان حضور سایر اعضای خانواده در کنار بیمار
- کاهش حملات قلبی در بیماران
- عدم تنفس هوای آلوده شهر
- تمرکز بیشتر کادر درمان بر روی بیمار
در انجام نوار قلب موضوع مهم تفسیر نوار قلب است چرا که انجام این کار به مهارت، تخصص و تجربه نیاز دارد و باید از پزشک برای تفسیر آن و تشخیص بیماری کمک گرفت تا راهکاری برای درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری ارائه دهد.
بدون دیدگاه