درد سیاتیک به دردهای ناشی از فشار یا التهاب عصب سیاتیک اشاره می کند. عصب سیاتیک بزرگ ترین عصب بدن انسان است از نیمه پایینی کمر شروع می شود و از زیر باسن و از طریق پاها به سمت پایین می رود تا به کف پاها می رسد. گاهی این درد بسیار خیف و گاهی به قدری شدید است که باعث ناتوانی و از کارافتادگی کامل فرد می شود. در حالی که بسیاری تصور می کنند استراحت مطلق می تواند به تسکین درد سیاتیک منجر شود، متخصصان این حوزه معتقدند فیزوتراپی و تمرینات فیزییکی یکی از مهمترین روش های درمان درد سیاتیک، است.

سیاتیک چیست؟

سیاتیک در حقیقت نام یک عصب است. اصطلاحا سیاتیک به دردی گفته می شود که در طول عصب سیاتیک انتشار می یابد. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن انسان است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود. هرگونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود.

گاهی این درد بسیار خیفی است و گاهی به قدری شدید که باعث ناتوانی و از کارافتادگی کامل فرد می شود. درد سیاستیک ممکن است با احساس خارش، سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی هم همراه باشد.

درد سیاتیک به‌طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه یا سرفه‌کردن بدتر می‌شود. اغلب موارد درد فقط یکی از اندام‌های تحتانی را درگیر می‌کند، اما در برخی موارد نادر که بیماری بسیار شدید می شود، شاید کنترل مثانه یا روده نیز از دست برود.

جمع بندی علائم سیاتیک

علائم رایج سیاتیک عبارتند از:

• درد در پایین کمر
• درد در ناحیه پشت یا پا که هنگام نشستن بدتر می‌شود
• درد مفصل ران
• سوزش یا سوزن سوزن شدن ساق پا
• ضعف ، بی حسی یا مشکل در حرکت پا
• درد مداوم در یک طرف پشت
• دردهای تیرکشنده که ایستادن را سخت می‌کند

حس برق گرفتگی در درد سیاتیک

دکتر حسین یاری متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در گفت و گو با کلینیک دم در این باره توضیح داد: سیاتیک به این معنی است که یک عامل خارجی روی سیستم عصبی و ریشه های عصبی که از نخاع جدا شده و وارد پا می شوند، فشار وارد کند. این عوامل خارجی مختلف است اما شایع ترین آنها که باعث ایجاد درد سیاتیک می شود عبارتند از: 1_ بیرون زدگی دیسک، 2_آرتروز پیشرفته روی کمر و 3_ لیز خوردگی مهره

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی درمان در منزل دم، با اشاره به درد بسیار شدید سیاتیک افزود: درد سیاستیک مانند حس برق گرفتگی است و از کمر و باسن به ران و ساق پا کشیده می شود. برای درمان درد سیاتیک اولین قدم مهم معاینه دقیق بیمار توسط پزشک است تا هم راه های درمان به درستی تجویز شود و هم بتوان میزان خطر را در بیمار مشاهده کرد.

بررسی میزان خطر در درد سیاتیک

دکتر یاری در پاسخ به این سوال که میزان خطر در درد سیاتیک به چه صورت بررسی می شود، گفت: خطر اول این است که فرد دچار ضعف پیش رونده شود، در این صورت بیمار نمی تواند روی پنجه و پاشنه راه برود و کم کم این وضعیت بدتر می شود. خطر دوم بی اختیاری ادرار و خطر سوم بی حسی در ناحیه تناسلی بیمار است. اگر این علائم خطر وجود داشته باشد درمان درد سیاتیک جراحی است. اما اگر علائم خطر وجود نداشته باشد می توان از درمان غیرجراحی مانند دارودرمانی، فیزیوتراپی و درمان های فیزیکی و تمرینات ورزشی بهره برد که در این مرحله بخش زیادی از بیماران بهبود می یابند.

و ضمن تاکید بر استفاده از فیزیوتراپی و درمان فیزیکی در کنار دارو درمانی در صورت عدم وجود خطر، ادامه داد: درمورد درمان درد سیاستیک از طریق روش فیزیوتراپی از دستگاه هایی که جریان برق یا امواج مختلف ایجاد می کنند مانند دستگاه لیزر استفاده می شود تا التهاب سیاتیک بیمار کمتر و جریان خون بیشتر شود و در نتیجه درد کاهش یابد.

کدام یک از روش ها تاثیر بیشتری دارد؟

اما در کنار دستگاه های مختلف، درمانگر از روش های دیگری برای تقویت عضلات تضعیف شده استفاده می کند. از جمله تمرینات هوازی و ورزشی، درمان های دستی مانند ماساژ و سوزن درمانی خشک یا درای نیدلینگ و … که برای درمان درد سیاتیک موثر است.

دکتر یاری در پاسخ به این سوال که کدام یک از این روش ها تاثیر بیشتری دارد، پاسخ داد: به نظر می رسد که استفاده از روش های مختلف درکنار هم می تواند روی درد سیاتیک تاثیر بیشتری داشته باشد. مخصوصا اگر توانبخشی و ورزش باعث فعالیت فرد شود، تاثیری پایدارتر خواهد داشت. اما اینکه درمان درد سیاتیک چقدر زمان می برد، اصلا قابل پیش بینی نیست.

شرایط روحی روی درد سیاتیک تاثیر دارد

وی در ادامه اذعان کرد: اگر درد سیاتیک در بیمار پس از گذشت دو ماه با استفاده از روش درمان های غیر جراحی بهبود نیافت، پزشک بیمار باید به درمان های پیشرفته تر و جراحی فکر کند. نکته دیگری که در مورد درمان درد سیاتیک باید گفت، شرایط بالینی و روحی بیمار است. باور فرد، نگاه فرد به زندگی، سلامت روحی و شغلی، میزان رضایت او از محیط کاری، خانواده، زندگی زناشویی و… می توانند در طولانی شدن درد سیاتیک تاثیرگذار باشند.

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ضمن تاکید بر تاثیر مثبت پیاده روی، اضافه کرد: اگر پیاده روی به صورت اصولی انجام شود، می تواند به عنوان ورزش هوازی به درمان و پییشگیری درد سیاتیک کمک کند. اما نکته مهم این است که ورزش های هوازی باید در جای درست انجام شود. یعنی زمانی که بیمار درد شدید ندارد یا درد او نسبت به ابتدا بیش از 50 درصد کاهش یافته باشد. از طرفی پوشیدن کفش مناسب، انتخاب مسیرهایی که سربالایی و سرپایینی نباشد، حرکت نوسانی بیش از حد دست ها جهت کاهش فشار به کمر بسیار مهم است. نکته آخر اینکه بیمار پیاده روی را از حدود 20 دقیقه شروع و بعد به مرور مدت آن را افزایش دهد.

ورزش بهتر است یا استراحت؟

دکتر یاری در پاسخ به این سوال که برای درمان درد سیاتیک استراحت بهتر است یا ورزش کردن، گفت: سال ها پیش اعتقاد بر این بود که استراحت مطلق در درمان درد سیاتیک نقش بسیاری زیادی دارد. اما بیش از 20 سال است که پزشکان به این نتیجه رسیده اند هرچه فرد مبتلا به درد سیاتیک زودتر به زندگی عادی بازگردد، نتیجه درمان او نیز افزایش می یابد.

وی افزاد: استراحت بیشتر و خوابیدن تاثیرات جسمانی مخربی دارد. برای مثال عضلات ضعیف می شود، گوارش به مشکل می خورد، روحیه فرد تخریب می شود و در نتیجه فرد احساس بی کفایتی می کند و اتفاقا پاسخ به درمان در آنها کم شود. بنابراین در موارد درد سیاتیک شدید، بعد از 2 تا 3 روز استراحت، بهتر است فرد هرطور شده خود را به زندگی عادی بازگرداند.

عملکرد بیمار بسیار مهم است

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی کلینیک دم در انتها تاکید کرد: پس از دوره های درمان، عملکرد بیمار در زندگی روزمره بسیار مهم است. چرا که با از بین رفتن درد سیاتیک بیمار، کار پزشک و درمانگر تمام می شود و بیمار باید با عملکرد خود مانع از بازگشت درد سیاتیک شود. انجام مواردی از جمله: عدم افزایش وزن، بلند نکردن لوازم سنگین، تغییر وضعیت نشستن در فواصل زمانی مشخص، استفاده از ویتامین های B,D و کلسیم، داشتن سلامت روان و تفکرات مثبت و … از مهمترین موضوعاتی است که بیمار باید به آن توجه کند.

دکتر یاری انجام مداوم و مرتب ورزش هایی که فیزیوتراپیست آموزش داده را بیش از هر مورد دیگری در پیشگیری از درد سیاتیک تاثیر گذار می داند.

درد سیاتیک اگر در مراحل اولیه درمان نشود می تواند بسیار آزار دهند باشد و عملکردها و زندگی روزمره بیمار را مختل کند. در این صورت یکی از بهترین گزینه ها انجام فیزیوتراپی در منزل است تا درد بیمار بهبود یابد. کلینیک درمان در منزل جهاد دانشگاهی با بهره گیری از متخصصین مجرب، شما را در درمان این آسیب در منزلتان همراهی خواهد کرد. فقط کافی است با شماره ۶۴۰۶۴_۰۲۱ تماس حاصل فرمایید یا از طریق وب سایت کلینیک درمان در منزل دم، درخواست خود را ثبت نمایید.