بسیاری از افراد با شنیدن بیماری دیابت اولین چیزی که به ذهنشان خطور می کند قند خون بالا است. شاید برای همین تصور ساده، برخی از مبتلایان به دیابت از بیماری خود آنگاه نیستند. آمارها نشان می دهد در ایران بیش از 8 میلیون نفر به بیماری دیابت مبتلا هستند و بسیاری از آنها از بیماری خود اطلاع ندارند. بنابراین می بینید که دیابت فراتر از یک تصور ساده است. چرا که عدم آگاهی از دیابت و بالا ماندن قند خون می‌تواند در طولانی مدت، عوارض خطرناکی را برای بیماران به همراه داشته باشد.

دیابت چیست؟

دیابت یک اختلال یا بیماری مزمن است که به ترشح هورمون انسولین مربوط می شود. انسولین به طور طبیعی از عضوی به نام پانکراس ترشح می شود تا در ذخیره و مصرف قند و چربی حاصل از غذا به بدن کمک کند. در واقع دیابت زمانی بروز می‌کند که به دلایلی سلول‌های عضلانی، سلول‌های کبدی و سلول‌های چربی نسبت به انسولین موجود در گردش خون بی‌تفاوت شده و حساسیت خود را از دست می‌دهند. درنتیجه، مقدار انسولین موجود در خون جواب‌گوی انتقال گلوکز کافی به داخل سلول‌ها نیست و بدن به مقادیر بیشتری از انسولین برای اثرگذاری بر سلول‌ها نیاز دارد.

مکانیسم‌هایی که باعث به وجود آمدن دیابت می‌شود:

• پانکراس انسولین ترشح نکند
• مقدار انسولین ترشح شده توسط پانکراس اندک باشد
• بدن واکنش مناسبی به انسولین نشان ندهد که به این وضعیت “مقاومت به انسولین” گفته می شود.

انواع دیابت

بیماری دیابت انواع مختلفی دارد که معمولاً در هنگام تشخیص متمایز می‌شوند؛ بنابراین تعیین نوع دیابت ‌وابسته به شرایطی است که بیماری از خود نشان می‌دهد. به طور کلی علوم پزشکی بیماری دیابت را بر چهار دسته طبقه‌بندی و جداسازی می‌کند:

• نوع یک

دیابت نوع یک، نوعی بیماری خود ایمنی است و زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مسئول تولید انسولین در بدن از بین می‌روند و بدن انسولین تولید نمی‌کند. این نوع دیابت معمولاً در کودکان و نوجوانان بروز می‌کند.

• دیابت نوع دو

دیابت نوع دو معمولاً در سنین بزرگسالی رخ می‌دهد و عمده موارد ابتلا به دیابت در جهان و ایران مربوط به همین نوع از دیابت است. دیابت نوع دو بخش زیادی از موارد ابتلا به دیابت را شامل می‌شود و عمدتاً به شیوه زندگی مربوط است. عواملی مانند کم‌تحرکی، چاقی، سبک زندگی نامناسب و زمینه‌های ژنتیکی باعث بروز این نوع از دیابت می‌شوند.

• دیابت بارداری

در دوران بارداری، ممکن است سطح قند خون برخی از زنان افزایش پیدا کند. این وضعیت که تحت عنوان دیابت بارداری شناخته می‌شود معمولا بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری ایجاد می‌شود. قند بارداری خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در آینده افزایش می‌دهد.

• پیش دیابت

پیش دیابت، به شرایطی گفته می‌شود که سطح قند خون فرد از حد طبیعی بالاتر باشد. اما میزان قند خون به اندازه ای نیست که به عنوان دیابت تشخیص داده شود.

دیابت در ایران و جهان

شیب ابتلا به دیابت نه ‌تنها در ایران، بلکه در تمام کشورهای جهان رو به افزایش است. تحقیقات انجام شده نشان می دهد در سال 2019 از هر 11 نفر بزرگسال یک نفر به دیابت مبتلا بوده، اما اکنون از هر 10 نفر، یک نفر دیابتی است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2045 از هر هشت نفر یک نفر به دیابت مبتلا باشد.

از آنجایی که 90 درصد موارد ابتلا به دیابت را نوع دو در برمی‌گیرد که عمدتا به شیوه زندگی مربوط است، افزایش مبتلایان به دیابت در ایران نیز قابل مشاهده است. چنانچه دکتر اسدالله رجب رییس انجمن دیابت ایران از ابتلای حدود 12 درصد از جمعیت بزرگسال کشورمان به دیابت خبر می دهد.

دکتر اسدالله رجب می گوید: برآورد می شود، بیش از 6.7 درصد از مرگ ‌و میرهای بزرگسالان در سراسر جهان در ارتباط با دیابت و عوارض ناشی از آن است. تقریبا بیش از 50 درصد دیابتی‌ها در کشور شناسایی شده‌اند و به این ترتیب تقریبا بیش از 5 میلیون نفر در کشورمان شناسایی شده‌اند. اما به طور کلی برآورد می‌شود که تعداد مبتلایان به دیابت‌مان در کشور بیش از 8 میلیون نفر باشد.

علائم بیماری دیابت

با این توضیحات می توان گفت بخشی از دیابتی‌های ایران از ابتلای خود به این بیماری آگاه نیستند. اما دیابت هم مانند هر بیماری دیگری، علائمی دارد. آغاز دیابت نوع یک معمولا به سرعت رخ می دهد و نشانه ها شدید است. اما دیابت های نوع دو معمولا نشانه‌های خفیف دارند (یا اصلا نشانه‌ای وجود ندارند) و به مرور زمان نمایان می‌شوند. به طور کلی دیابت دارای علائم عمومی است که شامل موارد زیر می شود:

• ادرار زیاد به‌خصوص در شب
• تشنگی زیاد
• کاهش وزن بی‌دلیل
• گرسنگی زیاد
• تاری دید
• بی‌حسی یا گزگز دست و پا
• احساس خستگی مزمن
• پوست بسیار خشک
• زخم‌هایی که به‌کندی بهبود می‌یابند
• ابتلای بیش‌ازحد معمول به عفونت

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، حتما آزمایش چکاپ قند خون را در دستور کار خود قرار دهید. اگر هم درگیر کار و مشغله های روزانه هستید، می توانید بدون تغییر در برنامه کاری روزانه خود و بدون اتلاف وقت تنها با شماره گیری 64064_021 و یا از طریق سایت https://dam.clinic از امکانات آزمایشگاهی و نمونه گیری مرکز خدمات تخصصی درمان درمنزل دَم در کمترین زمان ممکن به صورت 24 ساعته بهره مند شوید.