درمان زخم بستر به یکی از اصلی ترین معضلات بیمارانی که دچار این بیماری می شوند، تبدیل شده است. هرچند که امروزه با پیشرفت تکنولوژی و علوم پزشکی درمان زخم بستر نسبت به گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است، اما از آنجایی که ترمیم این نوع از زخم ها با تاخیر صورت می گیرد، به توصیه متخصصان زخم، بهترین درمان زخم بستر همان پیشگیری از این بیماری است.
زخم بستر چیست؟
برای پیشگیری از هر نوع بیماری ابتدا باید آن را شناخت و از عوامل ایجاد بیماری آگاه بود. از همین رو شناخت زخم بستر پیش از شناخت راه های درمان و پیشگیری موضوع مهمی است. زخم بستر که به آن زخم فشاری نیز گفته می شود به آسیب وارد شدن پوست به خصوص قسمت های استخوان دار گفته می شود. زخم بستر بر اثر فشار زیاد و طولانی مدت بر روی بخشی از بدن مانند پشت، مچ پا، شانه، کمر و … ایجاد می شود.
عوامل خطرساز برای زخم بستر چیست؟
بنابراین می توان گفت زخم بستر در افرادی که قادر به حرکت نیستند یا درد را احساس نمی کنند، بیشتر اتفاق می افتد. در واقع مناطقی از پوست که تحت فشار قرار می گیرند، دچار زخم می شوند. انجام برخی از اعمال مانند دراز کشیدن در رختخواب، نشستن روی ویلچر یا گچ گرفتن برای مدت طولانی نیز از عوامل ایجاد کننده زخم بستر هستند.
البته سالمندان به دلیل وجود مشکلات محدودیت حرکتی بیشتر دچار زخم بستر می شوند. این خطر در صورتی افزایش می‌یابد که فرد در بستر جابه جا نشود، به درستی در موقعیت مناسب قرار نگیرد، یا تغذیه مناسب و مراقبت صحیح از پوست نداشته باشد.
درجه بندی زخم بستر
زخم بستر به 4 مرحله از کم شدت تا شدیدترین تقسیم می شود. این مراحل عبارتند از:
- مرحله 1: ناحیه قرمز به نظر می رسد و در صورت لمس کردن آن بخش از بدن، دمای گرم را احساس خواهیم کرد. همچنین در این مرحله ممکن است فرد از سوزش، درد یا خارش قسمت هایی از بدن شکایت کند.
- مرحله2: ناحیه آسیب دیده تر به نظر می رسد و ممکن است زخم باز، خراش یا تاول داشته باشد. دراین مرحله فرد از درد شکایت دارد و احتمالا پوست اطراف زخم هم تغییر رنگ دهد.
- مرحله 3: زخم حفره ای می شود و ممکن است بوی بدی داشته باشد. لبه های قرمز، چرک و بو ممکن است علائم عفونت را نشان دهد. زخم های مرحله 3 از مراحل زخم بستر نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
- مرحله 4: ناحیه به شدت آسیب دیده و زخم بزرگی به وجود می آید. در این مرحله احتمال اینکه ماهیچه ها، تاندون ها، استخوان ها و مفاصل درگیر زخم شوند وجود دارد. همچنین عفونت زخم در این مرحله یک خطر جدی است.
درمان زخم بستر
برای درمان زخم بستر راه های درمانی بسیاری وجود دارد، از کاهش فشار و پانسمان تا احتمال جراحی، راه های درمان زخم بستر هستند. اما چون ترمیم آنها با تاخیر انجام می شود، بنابراین بهترین درمان برای زخم بستر، پیشگیری از ایجاد آن است. به این ترتیب هم بیمار دچار دردسر نمی شود و هم هزینه گزافی برای درمان پرداخت نمی کند.
تغییر موقعیت
حرکت دادن و تغییر مرتب موقعیت علاوه بر کاهش فشار روی زخم هایی که قبلا ایجاد شده، از ایجاد زخم بسترهای جدید نیز پیشگیری می کند. احمد چینی زاده پرستار با تجربه کلینیک دم در این رابطه می گوید: شرایط زخم بستر به گونه ای است که اگر زخم تحت فشار قرار بگیرد، عمق آن بیشتر و خون رسانی دچار اختلال می شود. به همین دلیل ترمیم به سختی صورت می گیرد. وی در ادامه می گوید: بهترین راه برای پیشگیری و درمان زخم بستر تغییر پوزیشن یا جا به جایی بیمار است. یعنی مرتب از این پهلو به آن پهلو شود و روی یک نقطه نخوابد.
وی تاکید می کند: حتی جا به جا کردن بیمار روی تخت مهم است چرا که کشیدن بیمار روی ملحفه یا تخت به مرور زمان باعث ایجاد زخم می شود. از طرفی تغییر حالت بستگی به شرایط جسمانی و وزن بیمار دارد. بهترین شکل این است که پوزیشن بیمار را هر ساعت تغییر دهیم و اگر دیدم نواحی تحت فشار قرمز شده است، یعنی تغییر حالت نباید دیر تر از این زمان باشد. اگر هیچ علامت و قرمزی در نواحی تحت فشار وجود نداشت می توانیم زمان تغییر پوزیشن بیمار را بیشتر کنیم.
تشک مواج
استفاده از تشک مواج هم یکی دیگر از راه هایی است که ضمن درمان زخم بستر از ایجاد آن نیز پیشیگیری می کند. تشت های مواج کمک می کنند که فشار روی سطح بدن پخش شود. چینی زاده در این باره به کلینیک دم می گوید: اگر بیمار وزن زیادی نداشته باشد یا زخم او در مرحله خیلی شدید نباشد، می تواند از تشک مواج معمولی که به آن تخم مرغی هم می گویند استفاده کند. در صورتی که بیمار وزن زیادی داشته باشد یا بی حرکتی بودن او زیاد باشد، بهتر است از تشک مواج راه راه که اصطلاحا تشت مواج سلولی گفته می شود استفاده کند.
او همچینین تاکید می کند: البته بسیاری از بیماران تشک مواج دارند اما درجه آن تنظیم نیست یا برای مثال پمپ آن خراب است و خانواده بیمار اطلاع ندارند. بنابراین کارآیی مورد انتظار تشک از بین می رود.. از آنجایی که جنس این تشک ها پلاستیکی است اگر باد آن کم باشد باعث ایجاد زخم می شود. حتی اگر باد آن خیلی زیاد باشد به بدن بیمار فشار می آورد و این هم ایجاد زخم می کند. بنابراین تشک مواج باید تنظیم شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از پتو بر روی تشک مواج را توصیه می کنید یا خیر؟ گفت: گاهی می بینیم که روی تشک مواج یک تشک معمولی یا پتو می اندازند که این موضوع تاثیر مثبت تشک را از بین می برد. بنابراین استفاده از یک ملحفه نازک کافی است. فقط باید دقت داشته باشید که ملحفه باید کامل صاف باشد چرا که چین و چروک آن در زیر بیمار پوست را تحریک می کند.
پانسمان
یکی از مهمترین اقدامات برای مدیریت و درمان زخم بستر محافظت از زخم در برابر باکتری ها و عفونت های محیطی است. در همین راستا، چسب زخم بستر یا پانسمان های زخم بستر می توانند از زخم محافظت کرده و درمان آن را تسریع کنند. متناسب با درجه زخم بستر و مشخصات آن، انواع مختلفی از پانسمان ها با مواد داخلی متفاوت موجود است که به تشخیص پزشک پانسمان های مختلف برای هر بیمار تجویز می شود. زیرا استفاده نادرست از این چسب ها و پانسمان ها و عدم شست و شوی مناسب می‌تواند وضعیت زخم را بدتر کند.
کرم ها و پمادها
کرم ها و پمادهای ضد عفونی کننده یا ضد میکروبی (آنتی بیوتیک) موضعی معمولاً برای درمان زخم فشاری توصیه نمی شوند. اما ممکن است برای محافظت از پوست یا پیشگیری از ایجاد زخم بستر به کرم ها نیاز باشد.
رژیم و تغذیه
داشتن یک رژیم غذایی متعادل که حاوی پروتئین کافی و انواع خوبی از ویتامین ها و مواد معدنی باشد می تواند روند بهبودی را تسریع کند. همچنین نوشیدن مقدار زیادی مایعات برای جلوگیری از کم آبی نیز بسیار مهم است، زیرا کم آبی می تواند روند بهبودی را با کندی مواجه سازد.
چه زمانی با متخصصان زخم صحبت کنیم؟
اما پیش از هر چیزی مهمترین کاری که خانواده ها باید انجام دهند این است که در صورت مشاهده علائم زخم بستر حتی قرمزی و کبودی، با متخصصان زخم در ارتباط باشند و مشاوره بگیرند. بسیاری از پرستاران و متخصصان زخم می گویند گاهی خانواده ها در شرایطی که زخم گرید 3 و 4 است و حالت حفره مانند شده است، درخواست مداوا می کنند و در این شرایط درمان و ترمیم زخم به کندی صورت می گیرد.
کلینیک درمان در منزل دم جهاد دانشگاهی با داشتن بهترین متخصصان زخم و پرستاران باتجربه، خدمات مربوط به درمان زخم بستر و پرستاری از سالمندان در منزل را به خدمتگیران ارائه می دهد. این مرکز به جهت کاهش مشکلات بیماران اعم از عدم نیاز به جابجایی آنها و ضرورت دوری از محیط های درمانی، در اسرع وقت متخصص زخم، پرستار و پزشک در این زمینه با بهترین کیفیت و هزینه مناسب را به منزل خدمتگیران اعزام می کند.
جهت درخواست ویزیت زخم بستر در منزل با شماره تماس 64064_021 در ارتباط باشید یا از طریق وب سایت درمان در منزل دم درخواست خود را ثبت نمایید تا در اسرع وقت همکاران کلینیک با شما تماس بگیرند.
بدون دیدگاه