تاثیر مخرب آلودگی هوا بر بسیاری از ارگان‌های بدن بر هیچ کس پوشیده نیست. اما شاید بتوان گفت، سیستم قلب و عروق و ریه‌ها بیشتر از سایر ارگان ها تحت تأثیر آلودگی هوا قرار می گیرند. امروزه آلودگی هوا سلامت همه افراد جامعه را تهدید می کند، حتی کسانی که دچار بیماری های قلبی نیستند. علیرغم اینکه آلودگی هوا یک معضل جهانی است اما، میزان آن در ایران هر سال افزایش می یابد.

میزان مرگ و میر آلودگی هوا

مطالعات انجام شده در مورد تاثیر آلودگی هوا، نشان داده میزان مرگ و میر ناشی از عارضه قلبی در افرادی که در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند، نسبت به کسانی که در هوای سالم‌تر قرار دارند، بیشتر است. براساس گزارشات دفتر مدیریت بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت، ۱۲ درصد مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلبی_‌عروقی به‌علت آلودگی هوا است. همچنین به‌طور کلی یک ‌سوم مرگ ‌های ناشی از سکته مغزی، سرطان ریه، حملات قلبی و بیماری مزمن انسدادی ریه، مرتبط با آلودگی هوا هستند.

انتساب  6 میلیون مرگ سالانه به آلودگی هوا

آمارها نشان می دهد، سالانه ۶ میلیون مرگ به آلودگی هوا منتسب می‌شود. در واقع پس از یک ساعت از مواجهه انسان با هوای آلوده و حتی دو روز بعد از آن، میزان رخداد سکته‌های قلبی ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. ذرات آلوده اغلب از مصرف سوخت‌ های فسیلی و ذرات ناشی از تماس لاستیک اتومبیل ‌ها با جاده تولید می‌شوند.

آلودگی هوا از راه های مختلف روی بیماری‌های قلبی_عروقی و ریز فاکتورهای آن تأثیر می گذارد. دکتر سجاد احمدی متخصص قلب و عروق در کلینیک دم در این رابطه توضیح داد: ایجاد اختلال در عملکرد قلبی، ایجاد آریتمی‌های قلبی و افزایش احتمال سکته‌ها و نارسایی‌های قلبی، تنگی عروق، مشکل در خونرسانی به قلب، افزایش فشار خون و … از جمله تاثیرات آلودگی هوا بر روی سلامت انسان است. از طرفی به دلیل ایجاد مشکلات تنفسی در زمان آلودگی هوا، فشار روی قلب افزایش می یابد و در واقع میزان فعالیت قلب بیشتر می شود.

حتی اگر بیماری قلبی نداشته نباشد، در معرض خطر هستید!

وی در ادامه افزود: در کسانی که سابقه بیماری قلبی دارند، احتمال اینکه بیماری آنها در آلودگی هوا تشدید شود وجود دارد. همچنین کسانی با ریز فاکتورهایی که احتمالا منجر به بیماری قلبی می شود، مانند افرادی که دیابت دارند یا سیگار می کشند، حتی اگر به بیماری قلبی دچار نباشد، در معرض خطر هستند.

دکتر احمدی در تشریح چگونگی تاثیر آلودگی هوا بر سلامت قلب و عروق گفت: ذرات بسیار ریز از دیوار ریه جذب خون می‌شوند، در این میان قلب خون را به تمام بدن پمپاژ می‌کند و ذرات آلاینده به راحتی در اندام‌های دیگر پخش می‌شوند و رسوب می‌کنند. از طرفی نفس کشیدن در هوای آلوده به رگ‌های خونی آسیب می‌زند و باعث تنگ و سفت شدن رگ‌ها می‌شود، بنابراین جریان خون کاهش و فشار خون بالا می‌رود. در نتیجه برای اینکه خون به همه اعضای بدن برسد قلب باید با فشار بیشتری کار کند.

آلودگی هوا باعث افزایش غلظ خون می شود

دکتر احمدی با اشاره به اینکه آلودگی هوا باعث افزایش غلظت و لخته شدن خون می‌شود، ادامه داد: تنفس میزان زیاد این آلاینده‌ها باعث بهم زدن ریتم طبیعی ضربان قلب می‌شود. در نتیجه خون رسانی به بافت‌های قلب کاهش می‌یابد و عضلات قلب متورم می‌شوند. نفس کشیدن در هوای آلوده باعث بروز نارسایی قلبی، حمله و سکته قلبی می‌شود.

متخصص قلب و عروق مرکز درمان در منزل دم، دیگر عامل تهدید کننده سلامتی را ماهیت شیمیایی آلودگی هوا دانست و افزود: آلاینده‌های اصلی هوای که برای آنها استانداردهای جهانی نیز وجود دارد، شامل منواکسید کربن، دی اکسید نیتروژن  گوگرد، سرب، ازن  و … تاثیرات بسیار مخربی بر سلامت انسان دارند.

نسبت به این علائم هوشیار باشید

دکتر احمدی همچنین در خصوص علائم هشدار دهنده برای سلامتی در آلودگی هوا اظهار کرد: عوارض قلبی می‌تواند از در ساعت های ابتدایی بعد از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا بروز کند. این عوارض به شکل سر درد، حالت تهوع، سرگیجه، تنگی نفس، درد در قفسه سینه، درد فشارنده پشت جناق سینه، افزایش فشار خون و حتی تپش قلب بروز می‌کند. افراد باید نسبت به این علائم هشیار باشند و در صورت مشاهده حتما به پزشک مراجعه کنند تا وضعیت سلامت آنها بررسی شود.

او در پاسخ به این سوال که آیا ماسک‌های یک‌بار مصرف در جلوگیری از بروز عوارض آلودگی هوا مؤثر است، تاکید کرد: ماسک های معمولی یکبار مصرف هیچ تاثیری در برابر ذرات ریز ندارند. چراکه این ذرات از ماسک‌های معمولی و یک‌بار مصرف عبور می‌کنند.

بهترین روش، ماندن در خانه است!

وی در ادمه گفت و گو با کلینیک دم تاکید کرد: بهترین کار این است که افراد دچار بیماری های قلبی، تنفسی و عروقی در روزهای آلوده از خانه خارج نشوند. همچنین راه های ورودی هوای بیرون به داخل خانه را ببندند و از دستگاه تصفیه هوا در منزل استفاده کنند. ورزش  کردن در این شرایط آلودگی هوا مطلقا ممنوع است. اگر افراد به اجبار در معرض هوای آلوده قرار گرفتند، باید در صورت بروز علائم هشدار دهنده سریعاً به پزشک مراجعه کنند. 

مطالعات انجام شده و مشاهدات نشان می دهد مراجعات افراد با مشکلات قلبی و عروقی، نارسایی قلبی و حتی ریوی به اورژانس در روزهای آلوده افزایش می یابد. در واقع بار بیماری تنفسی در زمان آلودگی هوا چند برابر می شود. اما در این روزهای آلوده و شیوع ویروس کرونا برای در امان ماندن از شلوغی های مراکز درمانی، استفاده از خدمات مراکز درمان در منزل یکی از بهترین روش هایی است که می توان از آن بهره برد.

مرکز درمان در منزل دم جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران

مرکز جامع خدمات تخصصی درمان در منزل دَم امکان استفاده از خدمات درمانی و مراقبتی را برای بیماران فراهم کرده تا بتوانند در آرامش و در کمترین زمان ممکن بهترین و باکیفیت ترین خدمات درمانی را به صورت شبانه روزی حتی در ایام تعطیل در محیط گرم خانواده خود دریافت کنند.

برای استفاده از خدمات مرکز درمان در منزل دم کافی است شهروندان تهرانی با شماره پنج رقمی ۶۴۰۶۴ و شماره تلفن گویای ۶۷۳۹۸۰۰۰ تماس حاصل فرمایند تا در کمترین زمان خدمات درمانی مورد نیاز به ایشان فراهم شود. همچنین با مراجعه به وب سایت این مرکز به آدرس  https://dam.clinic می توانید ضمن درخواست خدمت، از جدیدترین خدمات و تازه ترین اخبار و اطلاعات حوزه پزشکی و سلامت برخوردار شوید.